Η κατάσταση της κοινωνίας μας την σήμερον ημέρα είχε πριν χιλιάδες χρόνια αναλυθεί μέσα από ένα από τα έργα του μεγάλου αρχαίου Έλληνα φιλόσοφου, του Πλάτωνα. Και διαβάζοντας το έργο του «Πολιτεία» είναι σαν να «βλέπουμε» ποια προβλήματα αντιμετωπίζει η κοινωνία μας και πως μπορούμε να φύγουμε από αυτά τα προβλήματα. Αρκεί βέβαια να δώσουμε βάση στο έργο του μεγάλου φιλόσοφου και να μπορέσουμε να είμαστε δεκτικοί στην ανάλυση του.
Με λίγα λόγια ο Πλάτωνας μας αναλύει την σημερινή κατάσταση με τον μύθο του σπηλαίου : Δες λοιπόν με τη φαντασία σου ανθρώπους που κατοικούν μέσα σε μια σπηλιά κάτω από τη γη, που να έχει την είσοδό της ψηλά στην οροφή, προς το φως, σε όλο το μήκος της σπηλιάς μέσα της να είναι άνθρωποι αλυσοδεμένοι από την παιδική ηλικία στα πόδια και στον αυχένα, έτσι ώστε να είναι καρφωμένοι στο ίδιο σημείο και να μπορούν να βλέπουν μόνο μπροστά τους και να μην είναι σε θέση, εξαιτίας των δεσμών, να στρέφουν τα κεφάλια τους ολόγυρα. Μια φωτιά καίει πίσω τους η οποία στην σκιά που δημιουργεί οι θαυματοποιοί «προβάλλον» τα ταχυδακτυλουργικά τους έτσι ώστε οι άνθρωποι να νομίζουν ότι βλέπουν πραγματικές εικόνες που στην ουσία όμως είναι σκιές. Μας εξηγεί λοιπόν ο Πλάτων ότι στην ουσία οι άνθρωποι βλέπουν ότι τους σερβίρουν κάποιοι ως αληθινό!!! Και συνεχίζει : Αν κάθε φορά, δηλαδή, που θα λυνόταν κάποιος και θ’ αναγκαζόταν ξαφνικά να σταθεί και να βαδίσει και να γυρίσει τον αυχένα του και να δει προς το φως, κι όλ’ αυτά θα τα έκανε με μεγάλους πόνους θα απορούσε τι βρίσκεται εκεί πίσω και αν αξίζει να το ψάξει. Θα κοίταζε πίσω στο φως και θα πονούσαν τα μάτια του και δεν θα σκεφτόταν να λυθεί να βγει έξω από το σπήλαιο και να ψάξει τι βρίσκεται εκεί έξω. Όμως, αν υποθέσουμε ότι ένας από τους ανθρώπους έβγαινε έξω από την σπηλιά, τι θα συνέβαινε τότε; Θα αντίκριζε στην αρχή τον έξω κόσμο, την θάλασσα, τα πουλιά, τα δέντρα, τα ζώα και …. τον Ήλιο!!! Θα καταλάβαινε πως αυτή είναι η πραγματικότητα και ότι η ζωή στο σπήλαιο είναι απλά μια ουτοπία που του έχει επιβληθεί σαν πραγματικότητα. Και τότε τι θα έκανε;;; θα είχε δύο επιλογές ή θα γύριζε πίσω στη σπηλιά ή θα προσπαθούσε να «ξυπνήσει» και άλλους να βρουν το φως και τη γνώση έξω από τη σπηλιά. Αυτή είναι μία απόφαση που θα έπρεπε να πάρει για τον εαυτό του μόνος του, αλλά …. με κίνδυνο!
Με άλλα λόγια μας λέει ο Πλάτωνας, ότι απλά δεχόμαστε να μας «σερβίρουν» ότι θέλουν οι άλλοι ως πραγματικό, αλλά στην ουσία για να πούμε ότι αυτό είναι σωστό ή λάθος πρέπει να το ψάξουμε εμείς οι ίδιοι! Πρέπει να ξέρουμε αν θέλουμε να ζήσουμε στη σπηλιά ή στην πραγματικότητα. Και είναι δύσκολος αυτός ο δρόμος της γνώσης πρώτον γιατί όποιος θελήσει να την βρει είναι μόνος του ή μαζί με λίγους, δεύτερον επειδή όταν γυρίσει στη σπηλιά να αφυπνίσει τους υπόλοιπους αυτοί θα γελάσουν από άγνοια και τρίτον επειδή για να πείσεις κάποιον να ψάξει έχει κίνδυνο. Κίνδυνο να μην το αποδεχτεί και να γελάσει. Και δυστυχώς αν «φωτογραφίσουμε» την σημερινή κοινωνία ο Πλάτωνας έχει απόλυτο δίκιο αν και το έργο του γράφτηκε μερικές χιλιάδες χρόνια πριν. Είναι σαν την ταινία «Matrix», που η εικονική πραγματικότητα περνιόταν για κανονική πραγματικότητα και οι λίγοι που αναζήτησαν το φως δυσκολεύθηκαν στο να πείσουν όλους τους υπόλοιπους να δουν το φως και αυτοί.
Το έργο του Πλάτωνα «Πολιτεία» μπορεί να αναλυθεί πολύ περισσότερο και από πολλές οπτικές γωνίες. Εδώ απλά αναφέρθηκε μια πολύ μικρή ανάλυση που αφορά την αλληγορία του σπηλαίου. Για όσους πραγματικά αναζητούν φως και γνώση, θα ήταν σωστό να το μελετήσουν οι ίδιοι και να βγάλουν τα δικά τους συμπεράσματα. Τώρα για όσους ζουν στη σπηλιά… είναι επιλογή τους. Θα βλέπουν μόνο τις σκιές από το θέατρο σκιών που οι ταχυδακτυλουργοί τις φτιάχνουν. Θα ακούν ψεύτικες φωνές και δεν θα κινούνται καν εφόσον είναι αλυσοδεμένοι και το κυριότερο… θα μείνει και το μυαλό τους αλυσοδεμένο και καταδικασμένο εφ όρου ζωής να ζει στη σπηλιά. Είναι όμως όλοι έτοιμοι να αναζητήσουν την γνώση; Αν θέλουν, μπορούν!!!!
Πηγή : Πλάτωνος «Πολιτεία»
δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παρατηρητής» στις 29/9/2010 Αρ. Φ. 856
The allegory of the cave of Plato
The state of our society nowadays has analyzed thousands of years ago through one of the works of the ancient Greek philosopher Plato. And reading the work of «State» is like «seeing» what problems facing our society and how we get out of these problems. Confident enough to give light to the work of the great philosopher and we can be receptive to analysis.
In short, Plato we analyze the current situation with the myth of the cave: Look So with your imagination people living in a cave beneath the earth, which has entered the high roof, in the light around the length of the cave to be people chained from childhood in the legs and neck so as to be nailed in the same place and can only see ahead and to be unable, because of ties to turn the their heads around. A fire burns behind the shadow that creates the miracle ‘submit’ conjuring them so that people think they see real pictures but are in fact shadows. We, therefore, Plato explains that in fact people see that they serve some as true! He continues: If every time, ie, that someone solved and they will suddenly be forced to stand and walk and turn his neck and look toward the light, and all these will make great pains to be wondered what is back there and if it is worth the search. I looked back to light and hurt the eyes and not think to solve to get out of the cave and look what’s out there. But suppose one of the people came out of the cave, what will happen then? Ηe will look on the top of the outside world, the sea, birds, trees, animals and …. Sun! We understand that this is the reality that life in the cave is just an utopia that has been imposed as a reality. And then what did??? Would have two choices or would turn back to the cave or trying to «wake up» and others to find the light and knowledge outside the cave. This is a decision that had to get for himself alone, but …. with danger!
In other words, Plato tells us that we simply give us «serve» that others want a real, but in fact to say that this is right or wrong we have to look ourselves! We need to know if we are to live in a cave or in reality. And this is a difficult path of knowledge, firstly because whoever wants to be found alone or with few, secondly because when I come back to the cave to awaken the others would laugh them out of ignorance and thirdly because to convince someone to look for a risk. Risk can not accept this and laugh. And unfortunately if «photograph» of today’s society Plato is absolutely right, although his work was written thousands of years ago. It’s like the movie «Matrix», the virtual reality passed for normal reality and the few who sought the light of difficulties in getting everyone else to see the light also.
The work of Plato, «State» can be analyzed much more from many angles. This just reported a very low resolution on the allegory of the cave. For those really looking for light and knowledge would be right to consider themselves and draw their own conclusions. Now for those living in the cave … it is their choice. You will only see the shadows of the shadow play that make the magicians. We hear false voices and would not move even if they are shackled and most importantly … will go and minds chained and doomed for life to live in the cave. But it is all ready to seek the knowledge? If you want, you can!!
Source: Plato’s «State»
Ενημέρωση - γράφει η Δέσποινα Δημότση, Despina Dimotsi 